Koń to piękne zwierzę. Budzi zachwyt i podziw. Czy to smukłe araby, czy masywne zimnokrwiste konie północy Europy, czy amerykańsko-hiszpańskie Mustangi – budzą podziw i zachwyt miłośników koni. Chociaż dziś jazda konna kojarzona jest głównie z pasją rozrywką czy sportem, kiedyś była podstawową umiejętnością. W czasach, gdy koń był pięknym i podstawowym sposobem pokonywanie odległości, jazda na wierzchowcu była jak chodzenie. Historia jeździectwa ma wiele ciekawych momentów. Ewolucja od podstawowej umiejętności do sportu jest ciekawym zjawiskiem na wielu płaszczyznach.

Od potrzeby po pasję – ewolucja i historia jeździectwa

Historia jeździectwa jest burzliwa i fascynująca. Pełna zmian w podejściu do tych majestatycznych zwierząt, jakimi są konie. Od tysięcy lat towarzyszą one człowiekowi, a ich rola znacząco się zmieniła. Ze zwierzęcia  pociągowego wykorzystywanego w pracy i transporcie do rekreacji i sportu. Początki dosiadu konia przez człowieka są trudne do ustalenia, jednak zwierzęta te były już obecne w ludzkim życiu około 3,5 tys. lat p.n.e. W starożytnym Rzymie istniał zawód nauczyciela jazdy konnej, a organizowane były również pierwsze wyścigi powozowe.

W 1134 roku w Neapolu powstała pierwsza Akademia Jeździecka, jednak wówczas stosowano brutalne metody tresury. Dopiero w XVII wieku Antoine de Pluvinel rozpoczął propagowanie bardziej humanitarnych metod treningu, koncentrując się na ćwiczeniach gimnastycznych dla koni. Na dworze francuskiego króla Ludika IV również trwał rozkwit.

• 3,5 tys. lat p.n.e. – Konie towarzyszą człowiekowi, wykorzystywane jako środek transportu.
• Starożytny Rzym – Powstanie zawodu nauczyciela jazdy konnej, organizacja pierwszych wyścigów powozowych.
• 1134 rok – Założenie pierwszej Akademii Jeździeckiej w Neapolu, dominacja brutalnych metod tresury.
• 1625 rok – Antoine de Pluvinel zaczyna promować humanitarne metody treningu, kładąc nacisk na ćwiczenia zwiększające zwinność koni.
• XVII wiek – François Robichon de La Guérinière, koniuszy Ludwika XIV, rozwija klasyczny dosiad i techniki treningowe, które dążą do stworzenia konia rozluźnionego, posłusznego i spokojnego.

Historia jeździectwa to opowieść o ewolucji relacji między człowiekiem a koniem. Droga od brutalnych metod do pełnych szacunku technik treningowych, które dzisiaj stanowią fundament współczesnego jeździectwa na całym świecie.

Jeździectwo – pasja i dyscyplina olimpijska

Dzisiaj, jeździectwo obejmuje wiele dyscyplin, które są uznawane przez Międzynarodową Federację Jeździecką (FEI). Historia jeździectwa zamieniła się w szereg turniejów, zawodów, rywalizacji, gdzie relacja i dogranie człowieka ze zwierzęciem są najważniejsze. Do najważniejszych należą:

• Ujeżdżenie (Dressage): Oznaczone międzynarodowo jako D. Dyscyplina ta polega na wykonywaniu przez konia i jeźdźca precyzyjnych figur i ruchów, które oceniane są pod kątem ich płynności, harmonii i precyzji.
• Skoki przez przeszkody (Saut d’obstacles): Międzynarodowe oznaczenie S. Jest to dynamiczna dyscyplina, w której konie i jeźdźcy muszą pokonać tor z przeszkodami w jak najkrótszym czasie, bez błędów.
• Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego (Concours complet): Oznaczony międzynarodowo jako C. Jest to trójfazowa dyscyplina obejmująca ujeżdżenie, skoki przez przeszkody oraz cross-country, wymagająca wszechstronnych umiejętności zarówno od konia, jak i jeźdźca.

Wszystkie te dyscypliny są częścią programu olimpijskiego, co podkreśla ich znaczenie i popularność na arenie międzynarodowej. Oprócz tego są oczywiście wyścigi konne odbywające się na całym świecie oraz amerykańskie rodeo. 

Konie z ludźmi łączy niezwykła więź. Nie trzeba jednak być sportowcem, by czuć pasję do koni. Można je hodować, można jeździć rekreacyjnie. Jeśli mamy w rodzinie pasjonata jeździectwa, warto przemyśleć jaki może być prezent dla miłośnika koni. 

Zawody jeździeckie, czyli czym żyje świat pasjonatów koni

Historia jeździectwa nie istniałaby bez zawodów. Jednym z najbardziej prestiżowych wydarzeń w świecie jeździectwa jest Wielka Liverpoolska, znana również jako Grand National. Rozgrywana od 1839 roku, jest uważana za najtrudniejszą gonitwę na świecie. Zawodnicy muszą pokonać 30 przeszkód. Zwycięstwo w Grand National to marzenie każdego jeźdźca, porównywalne do triumfu w Wimbledonie w tenisie czy Tour de France w kolarstwie. W 2024 roku na starcie stanie maksymalna liczba 40 koni, a faworytem jest Ain’t That A Shame z Rachael Blackmore, pierwszą kobietą, która wygrała ten wyścig.

W naszej części Europy wielką sławą cieszy się również przeszkodowa Wielka Pardubicka w Czechach. Ten wyścig, rozgrywany od 1874 roku, przyciąga zawodników i widzów z całego świata. W latach 2009-2011 trzy razy z rzędu wygrał tu Tiumen, wyhodowany w Stadninie Koni Moszna, a w latach 2012-2014 triumfowała Orphee des Blins, trenowana przez Grzegorza Wróblewskiego.

Popularność jeździectwa

Jeździectwo to nie tylko sport, ale również część kultury i tradycji wielu krajów. W Anglii przejażdżki konne na piaszczystych plażach półwyspu Purbeck czy w Parku Narodowym Exmoor są popularne zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Exmoor, zamieszkiwany przez najstarszą rasę brytyjskich kuców, jest miejscem, gdzie miłośnicy koni mogą podziwiać piękne krajobrazy z końskiego grzbietu. Kultura jeździecka jest również elementem życia, sztuki i popkultury. Wiele obrazów mistrzów pędzla przedstawia konie. Firma Hermes natomiast swoim charakterystycznym motywem uczyniła nadruk z akcesoriami kojarzonymi ze sportem jeździeckim. 

Zawody jeździeckie przyciągają tłumy pasjonatów, którzy z zapartym tchem obserwują zmagania jeźdźców i ich koni. Dla sportowców jeździectwo to nie tylko rywalizacja, ale przede wszystkim pasja i styl życia. Wielkie emocje powodują, że miłośnicy sportów jeździeckich lubią otaczać się przedmiotami kojarzonymi z ukochanym hobby. Dostępnych jest wiele pięknych, biżuteryjnych i misternych akcesoriów wartych uwagi.